მარტვილიიდან IX შვიდეულის ოთხშაბათის [2020 წელს: 23 ივლისის (5 აგვისტოს)] სამოციქულოსა და სახარების საკითხავნი:

კორინთელთა მიმართ პირველი, XIII, 4-XIV, 5. [დას. რნდ(154)]:

XIII, 4 სიყუარული სულგრძელ არს და ტკბილ; სიყუარულსა არა ჰშურნ, სიყუარული არა (მაღლოინ)* [ცუნდრუკებს***]**, არა განლაღნის, 5 არა სარცხჳნელ იქმნის, არა ეძიებნ თავისასა, არა განრისხნის, (არა)* [არად]** შეჰრაცხის ბოროტი, 6 არა უხარინ სიცრუვესა ზედა, არამედ უხარინ ჭეშმარიტებასა ზედა. 7 ყოველსა თავს-იდებნ, ყოველი ჰრწამნ, ყოველსა ესავნ, ყოველსა მოითმენნ. 8 სიყუარული არასადა დავარდების გინათუ წინაჲსწარმეტყუელებანი განქარდენ ანუთუ ენანი და-ვე-სცხრენ გინათუ მეცნიერებანი განქარდენ, 9 რამეთუ მცირედ-რაჲმე ვიცით და მცირედ-რაჲმე ვწინაჲსწარმეტყუელებთ. 10 ხოლო რაჟამს მოიწიოს სრული იგი, მაშინ მცირედიცა იგი განქარდესვე. 11 ოდეს-იგი ვიყავ ყრმა, ვიტყოდე, ვითარცა ყრმაჲ, [გულისხმა-ვჰყოფდ, ვითარცა ყრმაჲ]**, შერაცხილ ვიყავ, ვითარცა ყრმაჲ, ხოლო ოდეს ვიქმენ მამაკაც, დაუტევე სიყრმისაჲ იგი, 12 რამეთუ ვხედავ[თ]** აწ, ვითარცა სარკითა და სახითა, ხოლო მაშინ პირსა პირისპირ. აწ ვიცი (მცირედ)* [კერძოდ]**, ხოლო მერმე ვიცნა, ვითარცა (შევემეცნე)* [ცნობილ ვიქმენ]**. 13 ხოლო აწ-ესერა, ჰგიეს: სარწმუნოებაჲ, სასოებაჲ და სიყუარული, სამი ესე; ხოლო უფროჲს ამათსა სიყუარული არს. XIV, 1 (შეუდეგით)* [მისდევდით****]** სიყუარულსა და ჰბაძევდით (სულიერსა მას)* [სულიერთა მათ]**, უფროჲსღა, რაჲთა სწინაჲსწარმეტყუელებდეთ, 2 რამეთუ რომელი-იგი იტყჳნ ენითა, არა კაცთა ეტყჳნ, არამედ ღმერთსა, რამეთუ არავის ესმის, რამეთუ სულითა იტყჳნ საიდუმლოთა. 3 ხოლო რომელი წინაჲსწარმეტყუელებნ, კაცთა ეტყჳს აღშენებასა, ვედრებასა და ნუგეშინისცემასა. 4 რომელი იტყჳნ ენითა, თავსა თჳსსა აღაშენებნ; ხოლო რომელი წინაჲსწარმეტყუელებდეს, კრებულსა აღაშენებნ. 5 მნებავს თქუენ ყოველთა[ჲ]** ენათა სიტყუაჲ, უფროჲსღა, რაჲთა სწინაჲსწარმეტყუელებდეთ, რამეთუ უფროჲს არს, რომელი წინაჲსწარმეტყუელებდეს, ვიდრეღა[-არა]* რომელი იტყოდის ენათა, გარნა თუ, რაჲთა გამოსთარგმანებდეს, რაჲთა კრებული აღეშენოს.

* სამოციქულოს ამჟამად არსებული რედაქციიდან [2010].

** სამოციქულოს ახალი (ედიშერ ჭელიძის) რედაქციიდან.

*** „არა ცუნდრუკებს“ (οὐ περπερεύεται). შდრ. კომენტარი: „ესე იგი არს, ვითარმედ არარას იქმს აღტაცებით და სისუბუქით, არამედ – მძიმედ და დაწყნარებულად“ (ეფრ. II, 137).

**** «მისდევდით სიყუარულსა» – ხაზგასმული სიტყვა, რაც ეფრემისეულია, ABC-ში წარმოდგენილია ტერმინით: «შეუდეგით», რაც ასევე მართებულია, თუმცა კონტექსტის ის სემანტიკური ნიუანსი, რაც შესაბამის განმარტებაშია გაცხადებული, ეფრემისეული შესატყვისის მიზანშეწონილობას გვიკარნახებს (შდრ. „აწ გუამცნებს არა რაჲთა შეუდგეთ, ანუ რაჲთა ლიტონად გუეპყრას ოდენ, არამედ რაჲთა მივსდევდეთ-ცა მას და უწყოდით მალიადობაჲ და მკჳრცლ-თანაწარმავალობაჲ მისი, უკუეთუ არა ჩუენ ყოვლითა ძალითა მივსდევდეთ მას,...“ ეფრ. II, 296-297).

სახარებაჲ მათესი, XX, 1-16. [დას. პ(80)]:

XX, 1 „... რამეთუ მსგავს არს † (ჰრქუა უფალმან იგავი ესე: „ემსგავსა †) სასუფეველი ცათაჲ კაცსა სახლისა უფალსა, რომელი განვიდა განთიად დადგინებად მუშაკთა ვენაჴსა თჳსსა. 2 და აღუთქუა მათ სასყიდელი თითოეულსა დრაჰკანი დღესა შინა და წარავლინნა იგინი ვენაჴსა თჳსსა. 3 და განვიდა იგი მესამესა ჟამსა და პოვნა სხუანი, მდგომარენი უბანთა ზედა უქმად, 4 და ჰრქუა მათ: «წარვედით თქუენცა ვენაჴსა ჩემსა და, რაჲ-იგი იყოს სამართალი, მიგცე თქუენ». 5 ხოლო იგინი წარვიდეს. და მერმე განვიდა მეექუსესა და მეცხრესა ჟამსა და ყო ეგრეთვე. 6 ხოლო მეათერთმეტესა ჟამსა განვიდა და პოვნა სხუანი მდგომარენი და ჰრქუა მათ: «რაჲსა სდეგით თქუენ აქა დღე ყოველ უქმად?» 7 ხოლო მათ ჰრქუეს მას, ვითარმედ: «არავინ დამიდგინნა ჩუენ». ჰრქუა მათ: «წარვედით თქუენცა ვენაჴსა ჩემსა და, რაჲ-იგი იყოს სამართალი, მიიღოთ». 8 და ვითარცა შემწუხრდა, ჰრქუა უფალმან სავენაჴისამან ეზოჲსმოძღუარსა თჳსსა: «მოუწოდე მუშაკთა მათ და მიეც მათ სასყიდელი; იწყე უკუანაჲსკნელთაგან ვიდრე პირველთამდე». 9 მოვიდეს მეათერთმეტისა ჟამისანი იგი და მიიღეს თითოჲ დრაჰკანი. 10 მოვიდეს პირველისანიცა იგი და ჰგონებდეს, ვითარმედ უფროჲსი მიიღონ, და მიიღეს მათცა თითოჲ დრაჰკანი. 11 ხოლო მი-რაჲ-იღეს, დრტჳნვიდეს სახლისა უფლისა მისთჳს 12 და იტყოდეს, ვითარმედ: «უკუანაჲსკნელთა მათ ერთი ხოლო ჟამი დაყვეს, და სწორ ჩუენდა ჰყვენ იგინი, რომელთა ვიტჳრთეთ სიმძიმე დღისაჲ და სიცხე». 13 ხოლო მან მიუგო ერთსა მათგანსა და ჰრქუა: «მოყუასო, არარას გავნებ შენ; ანუ არა ერთი დრაჰკანი აღგითქუ შენ? 14 მიიღე შენი და ვიდოდე. ხოლო მე მნებავს უკუანაჲსკნელსა ამას მიცემად, ვითარცა შენ. 15 ანუ არა ჯერ-არსა ჩემდა, რაჲცა მინდეს, ყოფად ჩემსა ზედა? ანუ თუალი შენი ვიდრემე ბოროტ არს, რამეთუ* მე სახიერ ვარ?» 16 ესრეთ იყვნენ წინანი უკუანა, და უკუანანი – წინა, რამეთუ მრავალნი არიან ჩინებულ, და მცირედნი – რჩეულ“.

† † † † † †

* „ანუ თუალი შენი ვიდრემე ბოროტ არს, რამეთუ მე სახიერ ვარ?" – ძირითად ქართულ ოთხთავებში (მათ შორის გიორგისეულშიც), ერთი მხრივ, «ანუ»-ს ნაცვლად გვაქვს «არამედ» (ჰადშურში «თუ»), მეორე მხრივ კი – «რამეთუ»-ს ნაცვლად «ხოლო», რაც წინადადებას გაუგებარს ხდის (შდრ. ჯრუჭ-პარხლისა და გიორგის რედაქციები: „არამედ თუალი შენი ვიდრემე ბოროტ არს, ხოლო მე სახიერ ვარ?“; ჰადიშური: „თუალი შენი თუ უკეთურ არს, ხოლო მე უხუ ვარ“). თუმცა ბერძნულ ნუსხებსა და სხვაენოვან თარგმან-რედაქციებში, ერთი მხრივ, კვლავ იგივე ნაწილაკია (კითხვითი შინაარსით) დამოწმებული, რაც წინადადების თავში, მეორე მხრივ კი სახეზეა „რამეთუ“-ს შესატყვისი ὅτι (შდრ. ἢ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρός ἐστιν ὅτι ἐγὼ ἀγαθός εἰμι; ... და სხვ.). მართებული «რამეთუ» წარმოდგენილია ექვთიმესეულ თარგმანში, ხოლო – «ანუ» Lect-ში (შდრ. ეს უკანასკნელი: „ანუ თუალი შენი ვიდრემე ბოროტ არს, ხოლო მე სახიერ ვარ“). საგულისხმოა, რომ ჰადიშურში კითხვითი ფორმა დაცულია.

† † † † † † † † † †

შენიშვნა 1: სამოციქულოს ტექსტი და სქოლიოები აღებულია წიგნიდან: „ძველი ქართული «ახალი აღთქუმაჲ» სქოლიოებით“. თბილისი 2017. ყველა არსებული რედაქციისა და ნუსხის მიხედვით გამოსაცემად მოამზადა ედიშერ ჭელიძემ. რედაქტორ-კონსულტანტი: ათანასე ბეჭვაია.

შენიშვნა 2: სახარების ტექსტი აღებულია წიგნიდან: „სახარებაჲ ოთხთავი“. თბილისი 2019. ყველა არსებული რედაქციისა და ნუსხის მიხედვით გამოსაცემად მოამზადა ედიშერ ჭელიძემ. რედაქტორ-კონსულტანტი: ათანასე ბეჭვაია.