უძღები შვილის შვიდეულის შაბათის [2021 წელს: 14(27) თებერვლის] სამოციქულოსა და სახარების საკითხავნი:

ტიმოთჱსა მიმართ მეორჱ ეპისტოლე წმიდისა მოციქულისა პავლჱსი, III, 1-9. [დას. სჟე(295)]:

2 ტიმ. III: 1 † (შვილო ტიმოთე, †) ესე უწყოდე, რამეთუ უკუანაჲსკნელთა დღეთა მოიწინენ ჟამნი ბოროტნი. და იყვნენ კაცნი თავისმოყუარე, ვეცხლისმოყუარე, ლაღ, თავმოთნე, ამპარტავან, მგმობარ, (მამა-დედისა)* [მამა-დედათა]** ურჩ, უმადლო, უღირს, უყუარულ, უწირავ***, მასმენელ, უთმინო, (დაუმჭირველ)*, უზავ****, (დაუმშჳდებელ)*, კეთილისმოძულე*****, შინაგანმცემელ, წარმდებ******, აღზუავებულ, გულისთქუმისმოყუარე უფროჲს, ვიდრე ღმრთისმოყუარე. აქუნდეს ხატი ღმრთისმსახურებისაჲ და ძალსა მისსა უარ-ჰყოფდენ. და ამათგანცა განეშორე, რამეთუ ამათგანნი არიან, რომელნი შევლენან სახლებსა და გამოსტყუენვენ დედათა, (შეკრებულთა)* [აღტჳრთულთა*******]** ცოდვითა, მოიპოვებენ გულისთქუმათა თითოსახეთა, და ყოვლადვე ისწავებენ და არასადა მეცნიერებასა ჭეშმარიტებისასა შემძლებელ არიან მოსლვად. ვითარცა-იგი იანე და იამბრე უჴდებოდეს მოსეს, ეგრეთცა ესენი უჴდებიან ჭეშმარიტებასა, კაცნი განხრწნილნი გონებითა, გამოუცდელნი სარწმუნოებითა. გარნა არა წარემატნენ უფროჲს, რამეთუ უგუნურებაჲ მათი ცხად იყოს ყოველთადა, ვითარცა-იგი მათი იყო.

* სამოციქულოს ამჟამად არსებული რედაქციიდან [2010].

** სამოციქულოს ახალი (ედიშერ ჭელიძის) რედაქციიდან [2017].

*** «უწირავ» – «დაუზავებელი», «მტრული». იხ. რომ. I, 31. ...

**** «უზავ» – ე. ი. «დაუმშვიდებელი», «ველური» ...

***** [688] „უწირავ, მასმენელ, უთმინო, უზავ, კეთილისმოძულე“ – ასეა AB-ში, რაც თანხვდება ბერძნულს (შდრ. ἄσπονδοι, διάβολοι, ἀκρατεῖς, ἀνήμεροι, ἀφιλάγαθοι, ...). საყურადღებოა, რომ ხაზგასმულ სიტყვებს C-ში ემატება კიდევ ორი ეპითეტი: «დაუმჭირველი» და «დაუმშჳდებელი» (შდრ. C სრული სახით: „უწირავ, მასმენელ, უთმინო, დაუმჭირველ, უზავ, დაუმშჳდებელ კეთილის მოძულე“), რომლებსაც არცერთ წყაროში ანალოგი არ ეძებნებათ. ეჭვი არაა, რომ ამ შემთხვევაში პირველი შემატება «დაუმჭირველი» იმავე ბერძნულ ἀκρατς-ს გადმოსცმს, რასაც შეესატყვისება «უთმინო», ხოლო მეორე შემატება «დაუმშჳდებელი» – იმავე ἀνήμερος-ს, რასაც გადმოსცემს «უზავ». სხვაგვარად რომ ვთქვათ, ხსენებული «დაუმჭირველი» და «დაუმშჳდებელი» წარმოადგენენ არა ცაკლე ეპითეტებს, რომლებსაც თავისი შესატყვისები უნდა ჰქონოდათ ბერძნულ ტექსტში, არამედ – უკვე არსებული <უთმინოსა. და <უზავის. განმარტება-დაზუსტებებს ანუ ჰენდიადისური თარგმანის (ერთი ბერძნული სიტყვის ორი ქართული შესატყვისით გადმოცემის) ნიმუშებს, რაც ესოდენ დამახასიათებელია გიორგი მთაწმინდელისთვის.

******  [689] «წარმდები» – ე. ი. «თავხედი», «გლისპი», «მოურიდებელი»; «თავქარიანი» (ბერძნ. προπετεῖς, ...).

******* [689*] „აღტჳრთულთა“ – ასეა D-ში, რასაც ABC-ში ენაცვლება „შეკრებულთა“ (შდრ. ბერძნ. σεσωρευμένα, ...).

† † † † † † †

სახარებაჲ ლუკაჲს თავისაჲ, XX, 45-XXI, 4. [დას. რგ(103)]:

ლკ. XX: 45 და ვითარცა ესმოდა ესე ყოველსა მას ერსა, ჰრქუა მოწაფეთა თჳსთა: † (ჰრქუა უფალმან თჳსთა მოწაფეთა: †) 46 „ეკრძალენით მწიგნობართაგან, რომელთა ჰნებავს სამოსლითა სლვაჲ და რომელთა უყუარს უბანთა ზედა მოკითხვაჲ და პირველადჯდომაჲ კრებულსა შორის და ზემოჯდომაჲ პურსა ზედა, 47 რომელნი შეშჭამენ სახლებსა ქურივთასა და მიზეზით განგრძობილად ილოცვენ. ამათ მოიღონ უმეტესი საშჯელი“. XXI: 1 და მიჰხედა და იხილა, რომელნი-იგი დასდებდეს შესაწირავსა ფასისსაცავსა მას მდიდარნი. 2 და იხილა ვინმე ქურივი გლახაკი, რომელმან დადვა ორი მწულილი. 3 და თქუა: „ჭეშმარიტად გეტყჳ თქუენ, რამეთუ ქურივმან ამან გლახაკმან უმეტეს ყოველთასა შეწირა; 4 რამეთუ ამათ ყოველთა ნამეტნავისაგან მათისა დადვეს შესაწირავსა ამას ღმრთისასა, ხოლო ამან ნაკლულევანებისაგან თჳსისა ყოველი, რაჲცა აქუნდა საცხორებელი, შეწირა“.

შენიშვნა 1: სამოციქულოს ტექსტი სქოლიოები აღებულია წიგნიდან: „ძველი ქართული «ახალი აღთქუმაჲ» სქოლიოებით“. თბილისი 2017. ყველა არსებული რედაქციისა და ნუსხის მიხედვით გამოსაცემად მოამზადა ედიშერ ჭელიძემ. რედაქტორ-კონსულტანტი: ათანასე ბეჭვაია.

შენიშვნა 2: სახარების ტექსტი აღებულია წიგნიდან: „სახარებაჲ ოთხთავი“. თბილისი 2019. ყველა არსებული რედაქციისა და ნუსხის მიხედვით გამოსაცემად მოამზადა ედიშერ ჭელიძემ. რედაქტორ-კონსულტანტი: ათანასე ბეჭვაია.

შენიშვნა 3: სახარების ტექსტი გააწყო დეკანოზმა იოანე მამნიაშვილმა.

† † † † † † †